Hoe kan ik effecten meetbaar maken, een aantal praktijkcases

Een vraag die mij vaak gesteld wordt, is: 'We vermoeden dat we effect hebben met ons project. Hoe kunnen we dat vastleggen?' Het meten van effecten is interessante beleidsinformatie. Kom je dichter bij je doel of moeten activiteiten worden bijgestuurd? Het vastleggen van effecten is ook interessant voor (potentiële) partners en financiers. Hoe het effect vastgesteld wordt, verschilt per project en hangt af van het gewenste effect. Ik zal enkele voorbeelden geven van effectmetingen die ik onlangs heb uitgevoerd, dan wel momenteel uitvoer, om te laten zien wat er mogelijk is.

Trekt een tentoonstelling nieuw publiek? En welke elementen zorgen daarvoor?

Museum Volkenkunde heeft de gezinstentoonstelling 'op expeditie' buiten geplaatst omdat ze binnen aan het verbouwen zijn, maar ook om te kijken of buiten exposeren drempelverlagend werkt en zo nieuw publiek aantrekt. Ze wilde graag weten of er nieuw publiek naar de gezinstentoonstelling kwam en zo ja, wat zij interessant vonden aan de tentoonstelling. Naast de analyse van bestaande databestanden door Letty Ranshuysen, heb ik bezoekers geobserveerd en met ze gesproken over de tentoonstelling. Naast dat de tentoonstelling interactief is, zeer gevarieerd en overzichtelijk, vonden bezoekers het fijn veel te leren. Dit sluit aan bij het onderzoek van de Nederlandse Museumvereniging naar de bevordering van museumbezoek door kinderen. Alleen het verlagen van praktische drempels en interactief maken van de tentoonstelling is niet voldoende. Bezoekers en dus ook kinderen willen iets leren. Als ze een museum bezoeken.

Leren leerlingen iets van voorlichtingsmateriaal?

Het O&O-fonds van de energiebedrijven voert samen met de energiebedrijven de voorlichtingscampagne WATT? om jongeren te interesseren voor werk in de energiesector. Zij willen graag weten of leerlingen iets opsteken van hun magazine waarin verschillende aspecten van werken bij een energiebedrijf aan bod komt. Dit beoogde effect wordt gemeten door de leerlingen twee keer te bevragen met een bijna gelijke vragenlijst. Voordat ze het magazine krijgen wordt gekeken wat ze weten en welk beeld ze hebben van de energiesector. Een nulmeting om de stand van zaken voor het project vast te stellen. Enkele weken nadat het magazine in de klas is besproken, vullen de jongeren dezelfde vragenlijst nog eens in, deze keer aangevuld met vragen over het magazine. Het onderzoek loopt en ik ben erg benieuwd naar de resultaten. Door de twee vragenlijsten aan elkaar te koppelen per leerlingen, krijgt de opdrachtgever inzicht in de verschillen per leerlingen en zo over het geheel.

Verandert de houding van leerlingen t.o.v. techniek en t.o.v. de haven?

KMR coördineert het promotie- en voorlichtingsprogramma om Rotterdamse kinderen en jongeren te informeren over techniek en de haven. Hier is gekozen voor het meten van de attitude t.o.v. techniek en de attitude t.o.v. de Rotterdamse haven. Deze wordt binnenkort voor het eerst gemeten, de nulmeting. Daarna gaat het programma van start en over twee jaar wordt de attitude opnieuw gemeten bij dezelfde groep leerlingen. Omdat er in twee jaar veel gebeurt en we de gemeten verschillen toe willen kunnen schrijven aan het programma, worden er ook metingen gedaan bij een vergelijkbare groep, de controlegroep. Een soortgelijke opzet is ook gebruikt bij het meten van de effecten van de Friek's Techniektruck. Hierbij is gekeken naar het verschil in attitude tov techniek. De onderzoeksrapportage hiervan is openbaar en te downloaden op mijn website. Ik ben erg benieuwd of u effecten van projecten meet. Wat doet u met de onderzoeksresultaten? Wat als helaas blijkt dat u niet de beoogde effecten behaald. Hoe gaat u daar mee om? Bij Museum Volkenkunde worden de onderzoeksresultaten bijvoorbeeld gebruikt voor het tentoonstellingsbeleid voor de komende jaren. ROC West Brabant gebruikt de onderzoeksresultaten bij het inrichten van de opvolger van de truck en communiceert de resultaten met haar (financiële) partners om beslissingen omtrent de voortgang van het project positief te beïnvloeden.