Onderzoek in de bibliotheek: wat kun je ermee?

In het uitvoeren van onderzoek draait alles om meten. Meten in allerlei vormen. Kwantitatief, kwalitatief of een mengvorm. Onder kleine of grote doelgroepen. Op basis van bestaande en nieuwe data. Ga zo maar door. Onderzoek uitvoeren is geen doel op zich. De grote vraag is wat je als bibliotheek gaat doen met de uitkomsten van het onderzoek.

De uitkomsten kunnen gebruikt worden voor:

• Het informeren van stakeholders, medewerkers, subsidieverstrekkers en klanten.
• Input genereren voor het maken van een jaarverslag.
• Het vormgeven van beleid op de korte en lange(re) termijn.
• Het toetsen of ingezet beleid effect heeft gesorteerd.

In deze blog gaan we in het kort verder in op bovenstaande doelen zonder daarin het complete beeld te willen schetsen.

Het informeren van stakeholders, medewerkers, subsidieverstrekkers en klanten

Het doen van een onderzoek levert, indien goed uitgevoerd, waardevolle informatie op. Denk hierbij aan:

• Bezoekersaantallen, ledenaantallen en andere kerncijfers voor subsidieverstrekkers.
• Rapportcijfer dat klanten geven voor de dienstverlening. Zeer interessant voor medewerkers en de verbetering van de dienstverlening.
• De belangrijkste resultaten van een klanttevredenheidsonderzoek op schermen in de bibliotheek tonen. Altijd belangrijk om deelnemers aan een onderzoek een terugkoppeling te geven.
• Gegevens over gebruikte communicatiemiddelen. Te gebruiken om toekomstige sprekers en bezoekers te trekken.
• Enz.

Input genereren voor het maken van een jaarverslag

In een jaarverslag wordt logischerwijs teruggekeken op het afgelopen jaar. Steeds vaker wordt hier de combinatie gekozen van cijfers en het verhaal achter die cijfers. Bij cijfers gaat het om aantal leden, bezoekers, activiteiten, gebruik van de werkplekken, websitebezoekers enz. Maar hier kunnen ook cijfers over impact of tevredenheid aan bod komen. Aan de verhalenkant kunnen bijvoorbeeld deelnemers aan een activiteit aan het woord komen of de organisatoren ervan. Dit geheel wordt vaak interactief op de website geplaatst. Een jaarverslag met 50 pagina’s tekst is veelal verleden tijd.

Het vormgeven van beleid op de korte en lange(re) termijn

Het beleid van een bibliotheek is gebaseerd op veel indicatoren. Indicatoren die deels uit onderzoek komen. Denk hierbij aan inzicht in je werkgebied wat op basis van allerlei bestaande data gegeneerd kan worden. Wonen er bijvoorbeeld in een bepaalde wijk veel mensen met een niet-Nederlandse achtergrond, dan zou je daar een taalcafé kunnen gaan inrichten. Komt er uit onderzoek dat de horeca in de bibliotheek goed bezocht wordt, maar andere bezoekers geluidsoverlast ervaren. Dan kun je wellicht iets doen met de locatie of geluidsisolatie van die horeca. Zo zijn er nog legio andere voorbeelden te bedenken.

Het toetsen of ingezet beleid effect heeft gesorteerd.

Het toetsen van effect / impact staat bij veel bibliotheken hoog op de agenda en dan met name het meten van de maatschappelijke waarde van de Bibliotheek. Vanuit de KB (Koninklijke Bibliotheek) en de POI’s (Provinciale Ondersteuningsinstelling) zijn en worden onderzoekstools ontwikkeld die bibliotheken in kunnen zetten om effect te meten. Denk hierbij aan het meten van de effectiviteit van leesbevorderingsprogramma’s en de impact van digivaardigheidscursussen. Maar pas op: het meten van effect / impact is lastig. Verstandig is om hierbij een onderzoeker te raadplegen.